P M N

DETAY BİLGİLER

"Pokémon'un inanılmaz dünyasına hoşgeldiniz"

 

Bu cümleyi ilk duyduğumuzda Türkiye’ye giriş yapmış olan fırtınadan habersizdik. 2000 yılının ilk günleriydi ve birçoğumuz o günlerde bu cümleyi duymaya şahit olmadı. Fırtına öncesi sessizliğin yaşandığını kimse bilmiyordu.

1996 yılında Japonya’da ortaya çıkan bir çift oyun, fenomen olarak kısa zamanda tüm dünyayı sardı. Adına Pocket Monsters yani kısaca Pokémon denilen bir fırtına Japonya dışındaki ülkelere de giriş yaptı. Oyunun anime uyarlamasında ise Ash adında, 10 yaşındaki bir çocuğun Pokémon ustası olmak için çıktığı yolculuğa tanık olan yüz binler kısa zamanda bu fırtınaya kapıldılar. Bu fırtınanın ülkemize girişi ise 31 Ocak 2000'de oldu.

2000 yılı tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de büyük bir heyecan ve coşkuyla karşılandı. Yeni bir bin yıla giriş, insanların her zaman şahit olabileceği bir şey değildi. Bu yeni bin yılın ilk aylarında Pokémon, ATV kanalında yayınlanmaya devam etti. Aslında ilk iki-üç ay herhangi bir belirti olmadı. İlk kıpırtılar Mart 2000’den sonra yaşanmaya başladı. Pokémon’u takip edenler arasında sohbetler edilmeye başlandı. Okullarda, teneffüslerde tek konu Pokémon olmaya başladı. Belki de o zamana kadar Pokémon’u takip eden insanlar, ilk kez kendileri gibi insanlarla paylaşıma girişti. Türkiye’deki ilk pokemoncular bu sayede oluşmaya başladı. Bu durum reytingleri de etkilemiş olacak ki ATV, Pokémon’un yayın saatinde değişiklik yaptı. Artık Pokémon hem sabah hem de öğleden sonra yayınlanmaktaydı. Ayrıca hafta sonları da baştan başlayarak bölümler yayınlanıyordu. ATV bu atağı ile bir anda fırtınayı başlatmış oldu.

Mayıs 2000: Pokémon fenomeni Türkiye’de adını duyurmaya başladığı anda bu çılgınlık gazetelere konu olmaya başladı. Bazı gazeteler Pokémon’un dünyadaki yaygınlığından ve başarısından söz ederken bazıları da Japonya’da yaşanan bazı kötü olayları temel alarak Türk ailelerini uyarıyordu. Bu sırada animede Indigo Ligi bölümleri yayınlanmaktaydı ve Ash’in çıktığı her lig maçı milli maç heyecanı izle izlenmeye başlanmıştı. 

Haziran 2000: Pokémon çılgınlığının Türkiye’de doruk noktasına ulaştığı aylar başlamış oldu. Yayıncı kanalın gazetesi Sabah, yaz tatilinin yaklaşmasıyla birlikte atağa kalktı. Pokémon’un Türkiye’de anime dışına ilk kez çıkması bu ayda yaşandı. Gazetenin verdiği ve dünyaca ünlü olan Pokémon TCG (Trading Cart Game) kartları, kart oyununun kuralların anlatan broşürler ile gazete üzerine düşeni yapmış oldu. 1998 yılında Japonya’da gösterime giren ve 1999 yılında Amerika’da gösterime girerek beklenmedik bir başarı sağlayan Pokémon The First Movie (Pokémon İlk Film) 9 Haziran 2000 tarihi itibariyle ülkemizde vizyona girmiş oldu. Toplamda 400 bin kişi tarafından izlenen film, o tarihte ülkemizdeki en iyi animasyon film başarısını sağlamış oldu. Filmin sinemalarda gösterime girmesiyle birlikle birçok firma filme özel kartlar ve oyuncaklar satmaya başladı. Pokémon oyuncaklarının ülkemize akın etmesi bu olayla oldu. Pokémon ülkemizde artık önüne geçilemeyen bir fenomene dönüşmüştü. Türkiye tarihinde ilk kez bir anime televizyondaki tartışma programlarına, gazetelerdeki köşe yazılarına, haberlere konu oluyordu. Çocuklar ve gençler bu çılgınlığın tadını çıkarırken aileler endişelenmeye başlamıştı. Televizyonlarda ve gazetelerde yayınlanan onlarca haberde Pokémon’un çocukların psikolojisini etkilediği empoze edilerek ailelerin Pokémon’a karşı ön yargı oluşturması sağlanmış oldu. Bu arada anime tüm hızıyla devam ederken 23 Haziran 2000 tarihi pokémoncular için bir milat oldu. O gün yayınlanan “Charizard Sakinleşiyor” bölümü animenin yayınlanan son yeni bölümü oldu. 24 Haziran’dan itibaren anime ilk bölüme döndü ve birkaç kez bu şekilde tekrar etti. Pokémon hemen her dalda kendini gösterirken sanal dünyaya da ülkemizde bu ayda adım atmış oldu. Birçok Pokémon hayran sitesi ve forumu kuruldu. Şu an bu yazıyı okuduğunuz PokémonMaster sitesinin de arasında bulunduğu onlarca sitenin öncüleri bu aylarda kendilerini gösterdiler.

Temmuz 2000: Temmuz ayı tam anlamıyla Pokémon’un Türkiye’ye damga vurduğu ay oldu. Sinemada filmi izleyenlerin "Mew mi? Mewtwo mu?" sohbetleri, yaz tatilinin gelmesi ile okul zamanı Pokémon’la ilgilenemeyen binlerce çocuğun ve gencin de bu dünyaya hızla giriş yapması ve temmuz ayı ve sonrasındaki aylara damga vuracak olan Pokémon Taso çılgınlığının ortaya çıkması Pokémon’un damga vurmasını sağlayan adımlar oldu.

Pokémon’un her alanda zirve yapması cips firmalarını da harekete geçirmişti. Frito Lay firması Temmuz 2000’de Pokémon Taso çılgınlığını başlattı. Aylarca sürecek olan bu dönem binlerce (belki milyonlarca) cips satışına neden oldu. Frito Lay firması Pokémon Taso adımı ile adını duyurmuş oldu. O dönem bu çılgınlığa şahit olanlar hayatlarında o kadar cipsi bir daha yemediklerini düşünmektedirler. Temmuz ayında başlayan Pokémon Taso 1 büyük bir ilgi görünce zamanla Taso 2, Taso 3, Taso TV, Özel Koleksiyon, Jet Taso, Özel Koleksiyon (Dev) gibi taso çeşitleri piyasaya çıktı. Bu başarıyı gören diğer firmalarda harekete geçti ve Temmuz ayı sonunda gözünüzün gördüğü her yer Pokémon’la ilgili bir ürünle dolmuş oldu. 

ATV, yeniden yayınlanan bölümlerin de çok yüksek reyting alması üzerine yayın saatini kademeli olarak önce 17.30, sonra 18, en sonunda da ana haber öncesine yani 18.30’a aldı. Böylece Pokémon, Türkiye’de ana haber öncesi yayınlanan ilk anime olmuş oldu.

Ağustos 2000: Pokémon’a olan ilgi, yayıncı kuruluş dışındaki diğer televizyon kanallarında ve gazetelerde hakkında yapılan olumsuz haberlere rağmen artarak devam ediyordu. Sağlık Bakanlığı ve diğer hastanelerdeki psikologların yayınladıkları raporlar internet üzerinden yayınlanmaya başladı. Bu raporların ortak özelliği Pokémon’un yaşı küçük çocukları kötü yönde etkilediğidir. Bu raporları okuduğunuzda Pokémon hakkında verilen bilgilerin kulaktan dolma ve yalan yanlış olduğu da dikkat çekmektedir. Bu durum aileler ve çocukları arasında gerginliklere neden olmaya başlamış ve ilk kez “Pokémon yayından kaldırılmalı” söylentileri ortaya çıkmıştı. Bu ortamda binlerce cips, oyuncak, kart vb. satılmaya devam etmişti. Artık pazarlarda dahi Pokémon işlemeli kıyafetler satılmaya başlanmıştı.

Eylül-Ekim-Kasım 2000: Yaz tatilinin sona ermesi bazı çevrelerin “Pokémon rüzgârı artık diner” söylentilerini beraberinde getirmiş fakat Eylül ayında Pokémon Taso 2’nin çıkması ile bu beklentiler suya düşmüştü. Artık Pokémon okullara taşınmıştı. Ders aralarında Pokémon sohbetleri edilmekte, okula gizlice getirilen tasoların değiş tokuşu yapılmakta ve okuldan dönüşte ilk olarak anime izlenmekteydi. 6 Ekim 2000 tarihinde ATV, animeyi tekrar ilk bölüme döndürdü ve 3.kez aynı bölümler yayınlanmaya başladı. Pokémoncular dünyadaki Pokémon gelişmelerini de takip etmeye başladılar ve Eylül ayında 151 olan Pokémon sayısının 251’e çıktığı öğrenildi. Bu haber tam anlamıyla yeniden doğuştu. Pokémon rüzgarının dinmediğini, aksine artarak devam ettiğini gören ve bundan rahatsız olan çevreler olumsuz haberlerini artırdılar. O ana kadar bu haberlerin herhangi bir etkisi olmamıştı fakat 30 Ekim’de gazetelere çıkan bir haber Türkiye’de Pokémon’a vurulan ilk büyük darbe oldu. Mersin’de bir çocuğun kendisini Pokémon zannederek oturduğu apartmanın yedinci katından kendisini atıp yaralanması sonucu Pokémon’a olan tepki tavan yaptı. Bu haberi takiben 25 Kasım’da Kilis’te yaşayan bir kız çocuğu kendisini Pokémon zannederek beşinci kattan atlayıp yaralanmasının ardından Sağlık Bakanlığı, çocuk ve ruh sağlığı uzmanlarından oluşan bir “Pokémon Kurulu” topladı. Kurul, Pokémon’un çocukların ruh sağlığını olumsuz etkilediğine yönelik bir karar aldı. Bu sırada Kasım ayında Pokémon Taso 3 raflardaki yerini almış oldu. 

Aralık 2000: Pokémon’un Türkiye’deki televizyon dünyasına veda etmesi bu ay içersinde oldu. Son aylarda süren kötü propaganda ve en son olan olaylar sonucunda Sağlık Bakanlığı olumsuz yönde karar alınca top RTÜK’e atılmıştı. RTÜK, kurulduğundan bu yana en fazla şikâyet telefonunu Pokémon konusunda aldıklarını açıklayarak yayıncı kanala baskı yapmaya başladı. Bu baskılar sonucu ATV kanalı RTÜK tarafından 1 gün süreyle kapatıldı. Böylece Türkiye’de ilk kez bir anime televizyon kanalı kapattırmış oldu. Bu olaydan sonra ATV, 13 Aralık 2000 tarihinde Pokémon’u yayından kaldırdı. Bu olay Türkiye’deki Pokémon ve Pokémonculuk için dönüm noktası oldu.

31 Aralık’ta yapılan yılbaşı programlarında 2000 yılına damga vuran olaylar içerisinde Pokémon’un ülkemizde yayınlanmaya başlaması ve Pokémon çılgınlığının etkileri gösterilmiş oldu.

Ocak – Şubat 2001: 13 Aralık’taki yayından kaldırılma olayının etkileri günlerce sürdü. Pek çok gazete ve televizyon kanalı bu konuyu haber yaptı. ATV, Pokémon’un yayına dönmesi için fax kampanyası başlattı fakat RTÜK kararından dönmedi. Pokémon’un yayından kaldırılması bu rüzgârı durdurur zannedenler ocak ayında vizyona giren Pokémon 2: The Power of One (En Güçlü O) filminin binlerce kişi tarafından izlendiğini gördüklerinde alınan önlemlere yenilerini eklemeye başladılar. Bu sıralarda Pokémon Taso TV piyasaya çıktı ve yine büyük ilgi gördü. Bu tarihlerde Kanal D tarafından yayınlanmaya başlayan Digimon’a ise herhangi bir ceza kesilmedi. 

2001: Mart ayından itibaren bazı Pokémon sitelerinin kapanması üzerine ülkemizde ilk gerileme dönemi başlamış oldu. Pokémon konusunda yapılan sohbetler azaldı ve “ilk pokémoncular” denen kitlede kopmalar yaşanmaya başladı. 

Nisan ayında Özel Koleksiyon tasoları cips paketlerindeki yerini aldı. Bu tasoların bir özelliği vardı çünkü bu tasodaki Pokémonlar 2.Nesil denilen yani yeni Pokémonlardı. Bu tasolar sönmeye başlayan alevi biraz olsun güçlendirmişti. Daha sonra Pokémon Jet Taso, üç parça halinde piyasaya sürüldü. Bu şekilde azalarak devam eden taso çılgınlığı 2002 yılının ilk aylarına kadar devam etti.

2001 yılının yaz tatilinde “ilk pokémoncular” denen gruptan ayrılmayan hayranlar bir araya gelerek Pokémon çılgınlığını sanal ortamda devam ettirmeye çalıştılar. Bu tarihlerde kurulan birkaç forum uzun soluklu olmasa da bu kulvarda bir yol açmış oldu. Sonraki yıllarda pek çok forum ve hayran sitesi kuruldu. Bazıları uzun soluklu olurken bazıları başarısız oldu. Günümüzde ülkemizde az da olsa Pokémon hayran siteleri ve forumları mevcut durumdadır. 

2002: Dünyada Pokémon çılgınlığı artarak devam ederken ülkemizde tam tersine gerileme devam etti. Henüz bir yıl önce hemen her yeri işgal eden Pokémon ürünlerinin sayısı azalmış, halk arasında Pokémon kelimesi unutulmaya yüz tutmuştu. RTÜK’ün yayın yasağı sinemalara da sıçramış, 2.filmden sonraki filmler Türkiye sinemalarında gösterime girmemiştir. Taso rüzgârının da son bulması üzerine Pokémon çılgınlığı ülkemizde yok olma noktasına kadar gelmiştir.

Mart 2002’de DVD ve VCD olarak piyasaya çıkan ve Pokémon severleri şaşırtan Mewtwo Return's adlı film (sonradan film olmadığı, özel bölüm olduğu anlaşılmıştır) ilk filmin devamı niteliğindeydi ve ilk filmi izleyenler için hazine bulmuş kadar heyecanla karşılandı. Ayrıca ilk filmin ve ikinci filmin DVD ve VCD’leri de raflarda yerini aldı. Bu sıralarda Pokémon oyunları da yavaş yavaş ülkemizde yer etmeye başladı. Pokémon çılgınlığının doruk noktasına ulaştığı anlarda dahi oyunların etkisi olmazken 2002 yılının yaz tatiliyle başlayan Pokémon oyunları süreci günümüze kadar ulaşmıştır. 

2002’nin son günlerinde Star televizyonu, sessizce Pokémon’u tekrar yayına soktu. (9 Aralık 2002). Bu gelişme büyük sevinçle karşılansa da yurt genelinde etki göstermedi. Star, ilk zamanlar eski bölümleri yayınladı. 2002 yılının sonlarından 2004 yılının haziran ayına kadar eski bölümler tekrar etti. 

2002 yılındaki diğer bir gelişme de 3.Nesil Pokémonların ülkemizde duyulması oldu. Pokémon sayısı artık 386 olmuştu. Bu yeni nesille birlikte gelen oyunlar Ruby ve Sapphire de Pokémon severler tarafından oynanarak yeni bir heyecan yaşanmış oldu. Yeni Pokémonlar yeni heyecanlar…

2003: Pokémon’un sanal ortamda en büyük yükselişi bu sene içerisinde oldu. 2003 yılı içerisinde kurulan hayran siteleri ve forumlar uzunca bir süre etkisini sürdürdü. Pokémon’u unutmayan ve hala kendini pokemoncu hisseden yüzlerce kişi bu ortamlarda paylaşıma girdi. 

2003 yılında Pokémon film serisinin 3.filmi Spell of the Unown (Unown’un Büyüsü) DVD ve VCD olarak piyasaya çıktı. Birçok Pokémon severin bu gelişmeden haberi olmadı. Haberi olanlar da bir Pokémon filmi daha izlemenin keyfini yıllar sonra yaşamış oldular. 

2004: Yıllarca beklenen ve artık bir döngü haline gelen eski bölümler 2004 yılı itibariyle kırıldı. Animeyi o yıllarda izleyenler için “Charizard Sakinleşiyor” isimli bölüm son bölümdü. Yaklaşık 4 yıl boyunca bu geçerli oldu. Sonra Star Tv, yine sessiz sedasız bir şekilde yeni bölümleri yayınlamaya başladı. Önce Charizard Sakinleşiyor’dan sonraki bölümler yayınlandı. Daha sonra da 3.Sezon bölümleri yani Johto Journeys bölümleri yayınlandı. Star Tv’nin döngüyü kırdığı gün 14 Haziran 2004’tü.

2004 yılının yaz tatili sanal ortamda yine aktif geçti. Okulları tatil olan Pokémon severler forumlara ve hayran sitelerine akın akın geldi. 2004 yılında da kapanan ve yeni açılan hayran siteleri ve forumları oldu. 

2004 yılının son aylarında Star Tv’nin sürprizleri devam etti. Daha önce üçüncü sezonu yayınlayarak şaşkınlık yaratan kanal, muhtelemen Türk Pokémon hayranlarının yoğun e-posta bombardımanında etkisiyle, sırayla dördüncü ve beşinci sezonu da yayınlayarak Pokémon severleri mutluluğa boğdu. Fakat yayın saatlerinin ters olması birçok Pokémon severin de bu bölümleri izleyememesine neden oldu. 

2005’ten Günümüze: Star Tv’nin de Pokémon’u yayından kaldırması ile ülkemizdeki Pokémon çılgınlığı küllerinden doğarken yeniden sönmeye başladı. Star Tv’den sonra bir süre Kanal 1, bir süre de Kanal 7 Pokémon’un ilk sezon bölümlerini yayınladılar. Ayrıca 2005-2006 döneminde Pokémon İlk Film ilk olarak TRT 1’de daha sonra da Kanal 1’de yayınlandı. 

2006 yılının yaz tatilinde yeni Pokémon hayran siteleri ve forumları ortaya çıktı. Bunu takip eden dönemde 4.Nesil Pokémonlar duyurulmaya başlandı. 2006 yılı Eylül ayı itibariyle 4.Nesil Pokémonlar resmen ortaya çıkmış oldu. Böylece Pokémon sayısı 493’e çıktı. Yeni Pokémonların getirdiği etki ile sanal ortamda Pokémon rüzgârı esmeye başladı. Bu dönemde Pokémon filmlerinin hayranlar tarafından izlenmeye başlanması da sağlandı. Artık Türkiye’de eskiye göre az da olsa kemik bir Pokémoncu kitlesi oluştu. Kendilerine “ilk pokémoncular” dediğimiz kitleden çok az sayıda kalan kişiler de yeni nesil pokémoncularla bu heyecanı paylaştılar. 

4.Nesil ile birlikte gelen yeni Pokémon oyunları Diamond, Pearl ve Platinum dünyada ve özellikle ülkemizde büyük beğeni topladı. 

2007-2008 dönemi sanal dünyada Pokémon adına durağan geçti. Yıllarca çeşitli sayıda yayın yapan hayran siteleri ve forumları teker teker kapandı. Bu dönemde hemen hemen hiçbir hayran sitesi sanal dünyada kendini göstermedi. Ancak animenin Disney XD kanalında yayınlanmaya başlaması ile yılın adımı atılmış oldu. Disney XD kanalı ayrıca ilerde 11. ve 12. filmlerin Türkçe dublajlarını da yayınlayarak büyük bir gelişmeye imza atmış oldu.  

2009-2010 döneminde Pokémon, dünya çapında çok büyük başarılara imza attı. Oyun satışlarında kırılan rekorlar, filmlerin yayınlandıkları ülkelerde getirdiği gişe başarıları, Guinness Rekorlar Kitabı’na giriş gibi başarılar dünyada Pokémon’un hala dimdik ayakta olduğunu gösterirken ülkemizde artık belirli bir kitlenin hayranı olan Pokémon, küçük gelişmelere imza attı. Yeni Pokémon siteleri ve forumları kurularak çeşitli paylaşımlar yapıldı. Dünyada öncü olan Pokémon siteleri takip edildi. Genel olarak anime Japonca ve İngilizce olarak takip edilirken her yıl dünya sinemalarında boy gösteren filmler de yine aynı yollarla izlendi. 

2010 yılının yaz tatilinde 5.Nesilin duyurulmasıyla ve yeni hayran sitelerinin açılması ile temel Pokémon sever kitle yeni heyecanlara yelken açtı. Eylül ayıyla 5.Nesil Pokémonlar resmen duyuruldu ve toplam Pokémon sayısı 649’a ulaştı. Aynı günlerde çalışmalarını bitiren ekibimiz 13 Eylül 2010 itibariyle PokemonMaster'ı ülkemiz Pokémon hayranlarına sundu. Bu tarihten itibaren günümüze kadar birkaç hayran sitesi ile Türkiye’deki Pokémon coşkusunu yaşatmaya çalışmakta olan biz Pokémon severler gelecekte de bu coşkuyu artırarak yaşatma niyetindeyiz.

2011 yılında, 13.Film, Zoroark: Master of Illusions’ın Türkçe DVD ve VCD olarak Zoroark’ın Gazabı isminde satışa sunuldu. Ertesi yıl ise 14. film Pokemon: Siyah - Victini ve Reshiram & Pokemon: Beyaz - Victini ve Zekrom tek paket halinde DVD formatında piyasaya sürüldü.

2013 yılının ilk günlerinde(8 Ocak) bomba bir duyuru geldi. Pokemon oyunları 3 boyutlu döneme adımını 6.nesille birlikte atmış oldu. Nintendo 3DS için duyurulan Pokemon X ve Pokemon Y oyunları ile Pokemon efsanesi bambaşka yollara girmiş oldu. Yeni efsane pokemonlar, yeni başlangıç pokemonları bu duyuruda tanıtıldı.

2013 yılının ilk 9 ayında 6.nesil pokemonları yavaş yavaş ortaya çıkmaya başladı. En çok dikkat çeken gelişme 14 yıl sonra pokemon türleri arasına yeni bir türün eklenmesi oldu. Peri türü 18.tür olarak eklendi. 

2013 Temmuz ayında 15.film Kyurem Adalet Kılıcına Karşı ismiyle DVD olarak ülkemizde piyasaya sürüldü.

13 Eylül 2013'te Türkiye'deki pokemon yolculuğuna yön verecek bir gelişme daha oldu. Pokemon Master internet sitesi açıldı...

12 Ekim 2013'te 6.nesil Pokemon oyunları Pokemon X ve Pokemon Y piyasaya çıktı. 

6 Temmuz 2016'da Pokemon GO'nun çıkması ile birlikte Türkiye'de Pokemon rüzgarı yeniden esmeye başladı. Özellikle 2016 yaz tatili eski güleri aratır nitelikteydi. Pokemon GO rüzgarı sayesinde Pokemon'un oyuncakları ülkemizde yeniden satılmaya başlandı. Mc Donald's özel bir Pokemon serisi sundu. Pokemon kartlarının da ülkemize gelmeye başladığı görülüyor.

17 Ekim 2016'da Pokemon GO'nun etkisi ile uzun bir süreden sonra Pokemon'un animesi şifresiz ve ücretsiz bir kanalda yayınlanmaya başladı. Disney XD kanalında Pokemon' u hafta içi her gün Saat 10 ve Saat 15'te izleyebilirsiniz. 

2000 yılında başlayan Pokémon yolculuğumuz bugünlere kadar devam etti. Pokémon’un gizemlerle dolu inanılmaz dünyasında çocuktuk, büyük ve yaşlanmaya niyetliyiz…